شرح کارنامه قسمت دوم
تشریح ستون تراز در کارنامه‌ی آموزشی
اگر توجه کنیم “درصد” وضعیت آموخته‌های داوطلب را برای خود داوطلب مشخص می‌کند اما وضعیت وی در بین داوطلبین دیگر هنوز معلوم نیست. اگر داوطلین را با توجه به “درصد” به دست آمده از بیشتر به کمتر مرتب نماییم می‌توان به نفر اول رتبه‌ی یک و به نفر بعدی رتبه‌ی دو و الی آخر بدهیم، اما “رتبه” نیز مانند “درصد” خالی از اشکال نیست زیرا دو نفر که کوچکترین اختلافی در “درصد” آنها وجود داشته باشد “رتبه” یکی بعد از دیگری قرار می‌گیرد برای مثال اگر “درصد” دو داوطلب ۱۰۰ و ۹۹/۹۹ باشد “رتبه”ی یک و دو به آنها تعلق می‌گیرد در حالی که سطح معلومات این دو بسیار شبیه به هم هست بنابر این باید دنبال مفهوم دیگری رفت تا هر دو ویژگی خوب “درصد” و “رتبه” را داشته باشد یعنی وضعیت فرد را نسبت به خودش و دیگران مشخص نماید. نام این مفهوم جدید “تراز” می‌باشد.
میانگین درصد درس نشان‌دهنده‌ی سطح سختی درس در آزمون می‌باشد، بدیهی است که با منطق ریاضی این عدد بین ۳۳/۳۳- و ۱۰۰ باید باشد، اما با توجه به علم آمار و احتمالات بطور معمول بین ۱۵ و ۸۵ خواهد بود. هر چه این عدد بزرگ‌تر باشد سوالات آزمون آسان‌تر و هر چه کوچک‌تر باشد سوالات آزمون دشوارتر می‌باشد.
“تراز” پس از تحدید شدن (در شماره‌های بعد توضیح خواهم داد) عددی بین ۱۰۰۰ و ۹۰۰۰ به دست می‌آید.
اگر “درصد” داوطلبی برابر میانگین باشد “تراز” وی برابر ۵۰۰۰ می‌باشد، به این ترتیب داوطلبین ضعیف‌تر “تراز” کمتر از ۵۰۰۰ و داوطلبین قوی “تراز” بیشتر از ۵۰۰۰ خواهند داشت.
سه نکته برای فهم بیشتر “تراز” الزامی است :
یکم : در هر آزمون لزوما تراز ۹۰۰۰ نخواهیم داشت
دوم : اگر داوطلبی تراز ۹۰۰۰ داشته باشد به این معنی است که “درصد” وی خیلی بهتر از دیگران است که توانسته است بین خود و دیگران فاصله ایجاد کند
سوم : همیشه “تراز” تعداد زیادی از داوطلبین پیرامون عدد ۵۰۰۰ می‌باشد
در این نمودار “تراز” در محور افقی و “تعداد داوطلبین” در محور عمودی قرار گرفته است، همانطور که از شکل پیداست تجمع داوطلبین در وسط نمودار است. به جدول زیر که از آزمون ۴/۹/۸۴ گروه ریاضی در درس دیفرانسیل بدست آمده است توجه فرمایید :
| محدوده تراز | تعداد داوطلبین بصورت درصد |
| کمتر از ۳۰۰۰ | ۰.۳۶% |
| از ۳۰۰۰ الی ۳۹۹۹ | ۱.۵۵% |
| از ۴۰۰۰ الی ۴۹۹۹ | ۳۶.۲۰% |
| از ۵۰۰۰ الی ۵۹۹۹ | ۳۳.۱۷% |
| از ۶۰۰۰ الی ۶۹۹۹ | ۱۹.۸۹% |
| از ۷۰۰۰ ال ۷۹۹۹ | ۷.۴۵% |
| بیشتر از ۸۰۰۰ | ۱.۳۹% |
تراز ۲۶/۸۹ درصد از داوطلبین ریاضی در آزمون فوق بین ۴۰۰۰ الی ۷۰۰۰ قرار دارد.
نکته دیگری که حائز اهمیت است این است که داوطلبین متوسط (تراز حدود ۵۰۰۰) با کمی مطالعه و دقت بیشتر می‌توانند تراز خود را ۱۰۰ یا ۲۰۰ واحد افزایش دهند، اما داوطلبین قوی‌تر برای اینکه این مقدار تراز خود را بهتر کنند نیاز به مطالعه‌ی خیلی بیشتری دارند چون رقابت در محدوده‌ی ترازهای بالا بسیار مشکل‌تر است.
فرمولاسیون تراز در کانون کمی با آنچه که در آزمون‌های کنکور ورودی به دانشگاه استفاده می‌شود کمی متفاوت است و این تفاوت به دلیل همسان سازی آزمون‌های متوالی در یک سال و مقایسه آنها با یکدیگر (یا آزمون‌های مشابه سال‌های قبل کانون) می‌باشد.
سوالاتی که پشتیبان‌های کانون می‌توانند پاسخ دهند :
۱ – در چه صورت تراز داوطلبی که ۱۰۰ درصد زده است برابر ۹۰۰۰ خواهد شد ؟
۲ – دروسی که بیشترین تراز آنها کمتر از ۷۰۰۰ است و به چه دلیل ؟
۳ – دروسی که بیشترین تراز آنها بیشتر از ۷۰۰۰ است و به چه دلیل ؟
۴ – دلایل دیگری برای اینکه داوطلبین به تراز اهمیت بیشتری نسبت به درصد و رتبه قائل باشند
۵ – آیا تعداد شرکت کنندگان در فرمولاسیون تراز تاثیر دارد ؟
۶ – “نمودار پیشرفت تحصیلی”و “نمودار تعادل مطالعاتی” چگونه ار تراز به دست می‌آید ؟
۷ – آیا منحنی تراز یک درس دذ آزمون‌های متوالی کاملا یکسان است و اگر نه چه توضیح منطقی برای داوطلب می‌توان داد ؟
مرکز انفورماتیک کانون جمشید حامد محسنی
